Ontdek Natuur en Landschappentuin Zoetermeer

We ontmoeten Henk Lubberding bestuurslid van de stichting Vrienden Natuurtuin. Een jaar of 8 geleden heeft de gemeente Zoetermeer de tuin overgedragen aan deze stichting. Hij leidt ons rond door de tuin en vertelt over de verschillende landschappen maar ook over de planten, de bomen en de dieren. Op dit stukje van 1,7 hectare zijn 10 verschillende landschappen ingericht waaronder bloemrijke dijken, een griend, veenlandschap, een polder en een oude boerenhoeve.

Henk vertel over het originele plan voor de tuin, dat was het waterniveau te reguleren met behulp van windmolens om zo ook variatie aan te brengen in de waterkwaliteit. “Dat is niet helemaal gelukt want de waterkwaliteit is in de hele tuin hetzelfde als in de rest van Zoetermeer. Het is rijk aan chloride en sulfaat. Dat komt onder andere omdat er kwelwater omhoog komt, vroeger was dit namelijk zeegebied.”

Henk waarschuwt dat het niet de meest spectaculaire tijd is van het jaar om de tuin te bezoeken, in het voorjaar staat het hier prachtig vol met voorjaarsbloeiers zoals zomerklokjes maar ook orchideeën. De brede orchis is hier dan volop te vinden en de moeraswespenorchis bloeit dan ook, dat zijn ware feestjes volgens Henk. “Er staan hier ook veel ratelaars, vroeger de grote maar tegenwoordig heeft de harige ratelaar de grote verdrongen. Ook vind je hier erg veel moerasspirea, dat is een mooie plant maar hij woekert hier zo erg dat het een beetje een probleem begint te worden.”

Door de regen van de afgelopen weken is er wel echter wel een hoop opnieuw aan het uitlopen, dat is interessant zegt Henk. “Kijk zo bloeien de waterlelies bijvoorbeeld weer, mooi aanzicht zo!” Er zitten hier ook vrij veel visjes in het water, bijna allemaal ruisvoorn.

We komen in een weelderig uitziend stuk van de tuin. “Dit was vroeger het verwilderingsbos, dat hebben we eerst helemaal z’n gang laten gaan” licht Henk toe. “Toen hebben we toch maar besloten om er een insectenveld van te maken. We begonnen met eenjarige planten en hebben er nu meerjarige planten ingezet. Kijk er staan prachtige kaardenbollen.” Dichterbij de kaardenbol zien we dat er een houtpanserjurffer op zit. Hij is metallic groen-blauw daardoor zie je hem niet goed, deze juffers komen veel voor in de tuin.

Naast diverse insectenhotels is er ook een bijenburcht te vinden in dit deel van de tuin. Het is eigenlijk niet veel meer dan een berg van zand en leem. Veel inheemse solitaire bijen maken hier dankbaar gebruik van omdat zij tunnelstelsels graven om in te leven en eieren in te leggen. Op de natuurtuin is ook een imker te vinden. “Maar de honingbijen concurreren wel met de oorspronkelijke bijen om het voedsel in de tuin dus er mogen niet meer honingbijen bijkomen” legt Henk uit.

In een ander deel van de tuin komen we de oude plant gagel tegen, een flinke struik. Voordat er hop in het bier zat werd er een mengsel gebruikt dat heette gruit, en het voornaamste ingrediënt hiervan was gagel. Het heeft dezelfde functie als hop, namelijk bier houdbaarder houden. Toen hop werd geïntroduceerd is gagel zo ongeveer vergeten. “Er zijn nog bieren in Europa die gemaakt worden volgens het oude gruit principe. Ik moet zeggen doe mij maar hop bier, ik vond het niet echt lekker maar het was wel bijzonder” grijnst Henk.

“En weet je wat dit zijn? Dat zijn mispels, rot als een mispel zeggen ze ook wel. Je kunt ze namelijk pas eten als ze heel zacht zijn. Als ze rijp zijn willen er nog weleens mensen langskomen die ze verzamelen om er jam mee te maken. Sleedoorn woekert hier trouwens ook enorm, het blijkt dat Engelsen daar een mooi drankje van brouwen.”

Nieuwsgierig geworden of zin gekregen om een keer te komen helpen? Elke 4e zondag van de maand vindt er een rondleiding plaats in de Natuurtuin waar je gratis aan mee kunt doen.

Verder ben je ook zeker welkom om te komen vrijwilligen. De tuin is afhankelijk van vrijwilligers die vaak 1 keer per maand of 1 keer per 2 weken komen helpen, meestal op dinsdagochtend. Aankomende 5 november op een zaterdag kun je ook aanmelden voor de Natuurwerkdag in de Natuur en landschappentuin.

Ook goed om te weten: sinds kort is er een tweede ingang open daardoor kunnen mensen in een rolstoel ook genieten van een deel van de tuin.